قربانی در اوستا 2
هوم یا «هَئومَ» نام گیاه مقدسی است که در مراسم آیینی در هنگام سرایش اوستا چند ساقه از آن به همراه چیزهای دیگری در هاون کوبیده می‌شود و افشرده آن را پراهوم می‌خوانند. همچنین نام ایزدی است که نماد و نگاهبان گیاه هوم است و هات نهم تا یازدهم یسنا و بیستمین یشت از اوستا که در ستایش این ایزد است «هوم یشت» نام دارد.
پس از آنکه قربانی انجام گرفت هر یک از اعضای قربانی به یکی از ایزدان پیشکش می‌شود. در هوم یشت آمده است که اهورا مزدا از اندامهای قربانی «دو آرواره و زبان و چشم چپ» را به ایزد هوم ارزانی داشته است. در یسنای یازدهم چنین می‌خوانیم:
اهوره مَزدا – پدر اَشَوَن – مرا – که هوم‌ام- از [اندامهای گوسفندِ] پیشکشی، دو آرواره و زبان و چشم چپ ارزانی داشت.
آنکه از این پیشکشیِ به من – دو آرواره و زبان و چشم چپ که اهوره مزدا مرا ارزانی داشت پاره‌ای برباید یا بردارد....
.... در خانه‌اش آتُربان و ارتشتار و برزیگر زاده نشود؛ در خانه‌اش «دَهَک»ها و «مورَک»ها و «وَرشَن»های گوناگون زاده شوند.
زود هوم دلیر را گوشت پیشکشی بِبُر تا ترا به بند در نکشد ...»[1].
و هوم در تهدید مشابهی گوید: «کسی که بر آن باشد تا پیشکشی به هوم را خود بخورد، [هوم] پسران خوب و پسران آتربان بدو ندهد»[2].
این بخش نیز در روایت پهلوی چنین است: «و ایزد هوم آن کس را نفرین کند و گوید که: «تو را فرزند مباد و بدنامی و دیگر بدی<ها> از آن تو باد که مرا در یزش کار نفرمایی (= مرا در یزش به کار نبری) و سوری را که پدر اورمزد به من داد- آرواره با زبان و چشم چپ همه گوسفندان و انواع گوسپندان- نیزی (= نیایش نکنی)، بلکه <آن را> بجوی. کسی که آن سوری را که پدر من، اورمزد به من داد، نیزد بلکه بجود، در خانه او نه آسرون (=موبد)، نه ارتشتار (= سپاهی) و نه کشاورز زاده شود.»[3].
چنانچه گفته شد بنا به گفته مری بویس سهم ایزد هوم از قربانی را به نیابت از او به سگان می‌دادند[4].
